چرا کارمزد میکر کمتر از تیکر است؟ پشت پرده سیاست‌های صرافی‌ها

در نگاه اول ممکن است اختلاف چند صدم درصدی میان کارمزد میکر و کارمزد تیکر چندان قابل توجه به نظر نرسد، اما حقیقت این است که همین تفاوت کوچک، نتیجه یک سیاست عمیق و حساب‌شده از سوی صرافی‌هاست. اگر بخواهیم به زبان ساده توضیح دهیم، صرافی‌ها برای آنکه بتوانند بازاری پرنقدینگی، قابل اعتماد و کارآمد ایجاد کنند، نیاز دارند گروهی از معامله‌گران همواره سفارش‌هایشان را در دفتر سفارش‌ها باقی بگذارند. این سفارش‌های باز همان چیزی هستند که به بازار عمق قیمتی می‌دهند و باعث می‌شوند فاصله میان بهترین قیمت خرید و بهترین قیمت فروش، یا همان Bid-Ask Spread، کاهش پیدا کند.

هرچه این فاصله کمتر باشد، بازار برای همه کاربران جذاب‌تر است، زیرا معامله‌گر می‌تواند با هزینه واقعی پایین‌تری خرید یا فروش کند. در چنین شرایطی تریدرها تشویق می‌شوند معاملات بیشتری انجام دهند و همین امر حجم گردش مالی صرافی را بالا می‌برد. بنابراین برای صرافی‌ها حیاتی است که افراد بیشتری در نقش میکر فعالیت کنند. به همین دلیل، آن‌ها تصمیم می‌گیرند کارمزد میکر را پایین‌تر از تیکر تعیین کنند یا حتی در برخی مواقع به صفر برسانند تا حضور این دسته از معامله‌گران تقویت شود.

در مقابل، تیکرها کسانی هستند که با ثبت سفارش‌های Market یا سفارش‌های محدودی که همان لحظه پر می‌شوند، نقدینگی آماده را از بازار برمی‌دارند. اگر سهم این گروه بیش از اندازه زیاد باشد، دفتر سفارش‌ها به‌تدریج خالی می‌شود و اختلاف قیمت خرید و فروش افزایش پیدا می‌کند. این اتفاق تجربه ناخوشایندی برای کاربران به همراه دارد و می‌تواند اعتبار یک صرافی را زیر سؤال ببرد. برای جلوگیری از چنین وضعیتی، صرافی‌ها کارمزد تیکر را بالاتر از کارمزد میکر تعیین می‌کنند تا نوعی تعادل میان رفتار کاربران ایجاد شود.

در واقع، تفاوت میان کارمزد میکر و تیکر فقط یک سازوکار درآمدی برای صرافی‌ها نیست، بلکه ابزاری برای مدیریت رفتار معاملاتی کاربران است. با کاهش کارمزد میکر، صرافی معامله‌گران بلندمدت و محتاط را جذب می‌کند و با افزایش کارمزد تیکر، هزینه سرعت عمل را به کسانی تحمیل می‌کند که ترجیح می‌دهند سریع وارد یا خارج شوند. این ترکیب دوگانه، بازار را در یک حالت متوازن نگه می‌دارد؛ جایی که هم عمق کافی برای انجام معاملات بزرگ وجود دارد و هم فرصت کافی برای کسانی که به دنبال اجرای سریع هستند.

از زاویه دیگر، این سیاست به نفع کل اکوسیستم ارز دیجیتال هم هست. بدون حضور پررنگ میکرها، هر معامله بزرگ می‌تواند باعث نوسان شدید قیمت شود و ثبات بازار را از بین ببرد. اما وقتی دفتر سفارش‌ها پر است، حتی یک معامله سنگین هم به‌صورت مرحله‌ای اجرا می‌شود و تغییرات قیمت کنترل‌شده باقی می‌ماند. این همان چیزی است که بازارهای حرفه‌ای و جهانی را از بازارهای کوچک و کم‌عمق متمایز می‌کند.

در نتیجه می‌توان گفت که کارمزد کمتر میکر نوعی پاداش برای تأمین نقدینگی است و کارمزد بیشتر تیکر نوعی جریمه برای برداشت سریع نقدینگی. این تفاوت، هم صرافی را به اهداف خود در مدیریت بازار می‌رساند و هم معامله‌گران را به انتخاب استراتژی دقیق‌تر و حساب‌شده‌تر مجبور می‌کند. برای یک تریدر حرفه‌ای، آگاهی از این پشت پرده اهمیت دارد، زیرا درک همین سیاست ساده می‌تواند در بلندمدت هزاران دلار صرفه‌جویی یا هزینه اضافی ایجاد کند.

نقش کارمزد میکر و تیکر در استراتژی‌های ترید کوتاه‌مدت و بلندمدت

وقتی صحبت از استراتژی معاملاتی به میان می‌آید، موضوع کارمزد میکر و تیکر به یکی از تعیین‌کننده‌ترین عوامل تبدیل می‌شود. بسیاری از معامله‌گران تازه‌کار تنها به سود لحظه‌ای خود نگاه می‌کنند و توجهی به هزینه‌های کارمزدی ندارند، اما در عمل، همین کارمزدها هستند که می‌توانند تفاوت میان یک تریدر سودآور و یک تریدر زیان‌ده را رقم بزنند.

در استراتژی‌های کوتاه‌مدت مثل اسکالپینگ یا آربیتراژ، حجم معاملات روزانه بسیار بالاست. این یعنی هر بار که تریدر نقش تیکر داشته باشد، باید کارمزدی بالاتر بپردازد. وقتی این هزینه‌ها در طول روز بارها و بارها تکرار شوند، در پایان ماه بخش بزرگی از سود احتمالی از بین می‌رود. به همین دلیل تریدرهای کوتاه‌مدت معمولاً به‌دنبال استفاده حداکثری از سفارش‌های Limit هستند تا در نقش میکر ظاهر شوند و کارمزد کمتری بپردازند. البته در لحظاتی که سرعت اجرای معامله مهم‌تر از هزینه است، ناچار می‌شوند به‌عنوان تیکر وارد شوند، اما این کار باید با دقت و برنامه‌ریزی انجام شود.

در استراتژی‌های بلندمدت، شرایط کمی متفاوت است. تریدرهایی که قصد دارند دارایی را برای مدت زمان طولانی نگه دارند، به‌طور طبیعی تعداد معاملات کمتری انجام می‌دهند. در این شرایط، اهمیت کارمزدها کمتر از تریدرهای کوتاه‌مدت است، اما همچنان می‌تواند تأثیرگذار باشد. برای مثال، سرمایه‌گذاری که فقط در سال چند بار خرید و فروش انجام می‌دهد، شاید زیاد نگران اختلاف کارمزد میکر و تیکر نباشد. اما حتی در این حالت هم، انتخاب آگاهانه نوع سفارش می‌تواند هزینه‌های غیرضروری را کاهش دهد و بازده نهایی را بهبود بخشد.

نکته‌ای که کمتر به آن توجه می‌شود این است که کارمزدها می‌توانند رفتار روانی معامله‌گران را نیز تحت تأثیر قرار دهند. کسی که بارها تجربه پرداخت کارمزد بالاتر در نقش تیکر را داشته، ممکن است ناخودآگاه به سمت استراتژی‌های محافظه‌کارانه‌تر و استفاده بیشتر از سفارش‌های Limit برود. در مقابل، کسانی که سود لحظه‌ای را بالاتر از هزینه‌های کارمزدی می‌بینند، همچنان به استفاده از سفارش‌های Market ادامه می‌دهند، حتی اگر بخشی از سودشان قربانی کارمزد شود.

به زبان ساده، در معاملات کوتاه‌مدت، مدیریت کارمزدها بخشی از استراتژی اصلی است، در حالی که در معاملات بلندمدت، کارمزدها بیشتر به‌عنوان یک عامل جانبی ولی همچنان مهم عمل می‌کنند. موفق‌ترین تریدرها کسانی هستند که این تفاوت را درک کرده و میان نقش میکر و تیکر تعادل ایجاد می‌کنند.